Logo van Gemeente Groningen dat doorverwijst naar de homepage van Gemeente Groningen
Logo van Gemeente Groningen dat doorverwijst naar de homepage van Gemeente Groningen

Vragen en Antwoorden Bestemmingsplan Gebouwd Erfgoed

Uw gebouw opzoeken

Hoe zoek ik op of mijn gebouw (of object) karakteristiek of beeldondersteunend is?

U kunt uw gebouw op 3 manieren opzoeken:

  • Kijk of uw adres voorkomt in de adressenlijst (pdf 9 MB). Tip: u kunt in de documenten zoeken met de toetscombinatie Ctrl+F.
  • Via het Omgevingsloketexterne-link-icoon. Typ uw adres in het zoekveld links. Klik op zoeken en selecteer uw adres op de kaart. In de linker kolom ziet u de plannen die gelden op uw adres. Staat 'Gebouwd Erfgoed' of 'Gebouwd Erfgoed en Parkeren' hierbij? Klik erop en bekijk rechts in het scherm de status. 
  • Via de Cultuurhistorische waardenkaart van de gemeente. 

Wilt u hulp bij het zoeken? Neem dan contactexterne-link-icoon met ons op en vul als onderwerp 'Bestemmingsplan Gebouwd Erfgoed' in. Of bel 14 050.

Kan het zijn dat mijn gebouw eerst karakteristiek was?

Ja, dat kan. Bij het voorontwerpbestemmingsplan zijn gebouwen met een score van 5 punten ten onrechte op de kaart aangeduid als karakteristiek. In het ontwerpbestemmingsplan is dit hersteld. Gebouwen met 5 punten in beschermde stads- en dorpsgezichten en in De Wijert Noord zijn aangewezen als beeldondersteunend.

Kan het zijn dat mijn gebouw eerst niet op de kaart vermeld stond?

Ja, dat kan. Het ontwerpbestemmingsplan heeft eerder ter inzage gelegen. Door de ingediende reacties is besloten om een aantal veranderingen aan te brengen. Daardoor zijn de beeldondersteunende gebouwen/objecten (met een beoordeling van 3-5 punten) komen te vervallen behalve die in beschermde stads- en dorpsgezichten en De Wijert Noord. En zijn de gebouwen/objecten met een zeer hoge beoordeling (van 10-12 punten) opgenomen in het bestemmingsplan als karakteristiek. In het vorige ontwerp was dit type nog niet opgenomen.

Kan het zijn dat de score van een gebouw is veranderd?

Ja, dat kan. Een score van een gebouw kan bijvoorbeeld zijn veranderd door nieuwe inzichten, of door eerdere foutieve invoer.

Het wijzigen van de score kan ervoor gezorgd hebben dat een karakteristiek gebouw nu beeldondersteunend is. Of andersom. De nieuwe score is opgenomen in de adressenlijst (pdf 9 MB).

Nieuwe regels

Waarom zijn er gebouwen aangewezen als karakteristiek of beeldondersteunend?

Een karakteristiek of beeldondersteunend gebouw heeft bepaalde kenmerken uit de geschiedenis van onze gemeente. We willen dat deze kenmerken bewaard blijven en worden meegenomen in toekomstige bouwplannen. Daarom hebben we speciale regels voor het slopen, verbouwen of verduurzamen van deze gebouwen. 

In het bestemmingsplan Gebouwd Erfgoed staan de gebouwen waarvoor deze regels gelden. Bij een nieuw bouwplan kijken we uitgebreid naar de cultuurhistorische waarde van het gebouw. Op deze manier sluit het plan zo goed mogelijk aan op het gebouw en de omgeving. 

Wat betekenen deze nieuwe regels voor mij als eigenaar?

U krijgt mogelijk met deze nieuwe regels te maken als u uw gebouw aan de buitenkant wilt verbouwen of (deels) wilt slopen. Het gaat dus niet om de binnenkant en meestal ook niet om de achterkant van uw gebouw.

Zijn deze nieuwe regels al vastgesteld?

De nieuwe regels zijn op 6 maar 2024 door de gemeenteraad vastgesteld. 

Welke regels gelden voor karakteristieke en beeldondersteunende gebouwen in de oude gemeente Ten Boer?

Die regels staan in het vastgestelde bestemmingsplan Gebouwd Erfgoed en parkeren.

Zijn in de oude gemeente Haren al karakteristieke en beeldondersteunende gebouwen aangewezen?

In Noordlaren zijn een paar karakteristieke gebouwen aangewezen. Het is de bedoeling dat we dit gaan doen voor de hele oude gemeente Haren. Dit is naar verwachting rond 2027 klaar. 

Binnen de nieuwe gemeente Groningen moeten uiteindelijk overal dezelfde regels gelden. Daarom heeft de gemeente binnen het grondgebied van de oude gemeente Haren inmiddels het onbeschermde erfgoed onderzocht. Daarmee zijn de cultuurhistorische waarden van de hele (nieuwe) gemeente op dezelfde manier onderzocht. Deze gebouwen kunt u vinden op de Cultuurhistorische waardenkaart

Een deel van deze gebouwen zal later aangewezen worden als karakteristiek of beeldondersteunend. Dit gebeurt via het omgevingsplan. Het omgevingsplan voor gebouwd erfgoed in Haren wordt rond 2027 vastgesteld. 

Karakteristiek en beeldondersteunend

Wat is een beeldondersteunend gebouw?

Een gebouw is beeldondersteunend:

  • als het een hoofdvorm heeft die belangrijk is voor de ruimtelijke samenhang en identiteit van bijvoorbeeld een buurt of straat, of
  • als het een monument dat ernaast staat goed uit laat komen in z’n omgeving.

Beeldondersteunende gebouwen kunnen gesloopt worden als de nieuwbouw dezelfde hoofdvorm heeft als het gebouw dat gesloopt wordt. De hoofdvorm wordt bepaald door de hoogte, breedte, diepte, kapvorm en goothoogte van een gebouw. Heeft de nieuwbouw niet dezelfde hoofdvorm? Dan maakt de gemeente een cultuurhistorische afweging. 

Wat is een karakteristiek gebouw?

Een gebouw is karakteristiek wanneer het typerend (= karakteristiek) is voor de identiteit van een gebied, wijk of straat. Het gebouw vertelt een verhaal waardoor de ruimtelijke ontstaansgeschiedenis van de plek ‘afleesbaar’ wordt. Bijvoorbeeld door bouwstijl of bouwtype. Naast de hoofdvorm zijn ook de zichtbare gevels en dakdelen belangrijk.

Karakteristiek is een zwaardere categorie dan beeldondersteunend. Bij karakteristieke gebouwen is sloop een afweging. Dat wil zeggen dat we streven naar inpassing van de karakteristieke onderdelen. Mocht dat om goede redenen niet kunnen, dan zal bij herbouw zoveel mogelijk rekening gehouden moeten worden met de ruimtelijke karakteristieken.

Op basis waarvan is mijn gebouw karakteristiek of beeldondersteunend geworden?

Alle gebouwen in de vroegere gemeente Groningen zijn beoordeeld op 6 categorieën: stedenbouwkundige en ensemblewaarden, beeldbepalende waarde, cultuurhistorische waarde, gaafheid, architectuur- en bouwhistorische waarde en zeldzaamheidswaarde.Per categorie zijn maximaal 2 punten gegeven.

Gebouwen met een score van 3, 4 en 5 en liggend in één van de beschermde stadsgezichten en De Wijert-Noord zijn als beeldondersteunend aangewezen. En gebouwen met een score van 6 tot en met 12 als karakteristiek.

In de toekomst kunnen gebouwen met een score van 10 of hoger mogelijk in aanmerking voor de status als gemeentelijke monument. Hierover wordt op een later moment met de eigenaren gecommuniceerd.

Waar kan ik de score vinden van mijn gebouw?

De scores zijn opgenomen in de adressenlijst (pdf 9 MB).

Wat moet ik doen als ik het niet eens ben met de score van mijn gebouw?

Nadat het ontwerpbestemmingsplan door het college was vastgesteld, kon u ons dat laten weten van 20 april tot en met 31 mei 2023.

Wat is het verschil tussen een karakteristiek gebouw en een gebouw met een gemeentelijke monumentenstatus?

Kortgezegd is een gemeentelijk monument beschermd tegen sloop. Bij karakteristieke gebouwen is sloop een afweging. Dat wil zeggen dat we streven naar inpassing van de karakteristieke onderdelen. Mocht dat om goede redenen niet kunnen, dan zal bij herbouw zoveel mogelijk rekening gehouden moeten worden met de ruimtelijke karakteristieken. Bovendien gaat het bij karakteristieke panden alleen om de buitenkant, en dan ook alleen om de onderdelen die je vanaf de openbare weg kunt zien. Bij monumenten gaat het in de meeste gevallen om meer onderdelen, zoals ook de binnenkant.

Klopt het dat de nieuwe regels niet gelden voor monumenten?

Ja dat klopt.

Kan ik mijn gebouw aanmelden als ik denk dat mijn gebouw karakteristiek of beeldondersteunend is?

Dat kon van 20 april tot en met 31 mei 2023.

Kan ik bezwaar maken als ik niet wil dat mijn gebouw karakteristiek of beeldondersteunend is?

Dat kon vanaf 20 april tot en met 31 mei 2023.

Gebouwen niet langer aanwijzen als karakteristiek of beeldondersteunend doen we alleen als daar goede redenen voor zijn.

Verbouwen en slopen

Mag ik mijn karakteristieke of beeldondersteunende gebouw aan de binnenkant verbouwen?

Ja dat mag. De nieuwe regels gelden alleen voor de buitenkant van uw gebouw. Als u gaat verbouwen, moet u zich wel houden aan de bestaande regels. Misschien hebt u hiervoor een omgevingsvergunning nodig.

Mag ik mijn karakteristieke of beeldondersteunende gebouw aan de achterkant verbouwen of uitbouwen?

Ja, meestal wel. Dit mag als de achterkant van uw gebouw niet te zien is vanaf de openbare weg. Als u gaat verbouwen, moet u zich wel houden aan de bestaande regels. Als uw bouwplan niet vergunningvrij is, dan hebt u een omgevingsvergunning nodig.

Mag ik nog vergunningsvrij bouwen?

Dit bestemmingsplan heeft geen invloed op de vergunningsvrije (ver)bouwmogelijkheden. Andere regelgeving kan dit wel hebben.

Mag ik bij een karakteristiek of beeldondersteunende gebouw aan de voorkant een dakkapel of dakraam plaatsen?

Een dakraam plaatsen is in veel gevallen vergunningsvrij en mag in die gevallen geplaatst worden zonder omgevingsvergunning. Is uw gebouw onderdeel is van een beschermd stads- of dorpsgezicht? Dan moet u wel een omgevingsvergunning aanvragen.

Het plaatsen van een dakkapel aan de voorzijde van een gebouw is binnen de gemeente Groningen niet vergunningsvrij. U moet dan een omgevingsvergunning aanvragen.

Welke werkzaamheden mag ik uitvoeren zonder omgevingsvergunning?

Sommige werkzaamheden mag u uitvoeren zonder omgevingsvergunning. U kunt online externe-link-icooneen vergunningscheck doen om te kijken of u een omgevingsvergunning nodig hebt.

Subsidie en lening

Kan ik subsidie aanvragen?

Is uw gebouw opgenomen als karakteristiek? Dan kunt u bij de Provincie Groningenexterne-link-icoon subsidie aanvragen voor onderhoud aan uw gebouw. De provincie stelt wel voorwaarden aan deze subsidie.

Kan ik een lening krijgen?

Is uw gebouw aangewezen als karakteristiek of beeldondersteunend? Dan kunt u uit het Cultuurfonds van de provincie Groningenexterne-link-icoon een lening krijgen voor restauratie, herstel, herbestemming en verduurzaming van uw pand.

Meer informatie hierover vindt u op de website van het Restauratiefondsexterne-link-icoon. Hier kunt u ook terecht met vragen. 

Contact

Hebt u een andere vraag? Gebruik dan het contactformulierexterne-link-icoon en vul als onderwerp 'Bestemmingsplan Gebouwd Erfgoed' in. Of bel 14 050.