Toekomst Kardinge

In de toekomst is meer zorg nodig

Om dit probleem voor de toekomst op te lossen, is nu extra inzet nodig. Om aan nieuwe inzichten en oplossingen voor een gezonde, vitale samenleving te werken. Op Kardinge willen we samen, met en bij elkaar aan deze oplossingen gaan werken.

Sportcentrum Kardinge is dringend aan vervanging toe

De installaties en het gebouw zelf zijn verouderd. Het gebouw moet minder energie verbruiken en vernieuwen. Zien sporten, doet sporten. Daarom willen we niet alleen ‘onderdak’ bieden aan sporten, maar sporten ook aanbieden in de buitenruimte.

Natuur en groen zijn van grote invloed op het welzijn van mensen en dragen daardoor bij aan een goede gezondheid

In de plannen staat daarom het behoud van groen en rust in het gebied voorop. Daarnaast gaan we het bestaande natuurgebied versterken.

Een veranderende arbeidsmarkt vraagt om veranderend onderwijs

We voegen daarom functies als zorg, werken en wonen toe op de campus. Jongeren leren er straks over zorg en beweging en kunnen dat meteen in de praktijk toepassen. We zien kansen voor ondernemers die bewegen, gezondheid en recreatie stimuleren. Daarnaast onderzoeken we verschillende passende woonsoorten, zoals woonvormen met mogelijkheden tot zorg.

Op Kardinge kan iedereen meedoen

Dat vraagt om een open, toegankelijk gebied waar het fijn verblijven is en waar iedereen welkom is. Het is daarom ook nodig om meer samenhang te krijgen tussen de verschillende onderdelen in het gebied en Kardinge meer een eigen identiteit te geven. Ook willen we de kans aangrijpen om Kardinge beter te verbinden met de omliggende wijken en het centrum van Groningen, met name voor fietsers en voetgangers.

Door de toekomst van sportcentrum en recreatiegebied Kardinge te verbinden met belangrijke maatschappelijke opgaven, zijn er allerlei kansen om met de vernieuwing van Kardinge een bijdrage te leveren aan een vitale samenleving, waarin iedereen meedoet.

Die kansen willen we benutten om een toegankelijk, betaalbaar en uitnodigend Kardinge te maken voor inwoners uit de noordelijke wijken, maar ook voor de gemeente, de regio, de provincie en misschien zelfs wel voor heel Noord-Nederland.

Op de nieuwe campus komen sport, recreatie en natuur, onderwijs, zorg, wonen en werken allemaal samen. Daardoor wordt Kardinge een centrale plek voor allerlei organisaties, bedrijven, zorginstellingen en bewoners om kennis op te doen, te delen en meteen in de praktijk toe te kunnen passen.

Doordat de verschillende organisaties die werken aan de gezondheid en het welzijn van inwoners straks bij elkaar zitten op Kardinge, zal elkaar ontmoeten en van daaruit samenwerken en innoveren steeds meer vanzelf gaan.

Zo werken we samen aan oplossingen voor de gezondheidsvraagstukken van vandaag en morgen, zoals het aanpakken van bewegingsarmoede, de veranderende arbeidsmarkt en het meewerken aan een energiezuinige toekomst.

De gemeente werkt in 2023 aan een stedenbouwkundig plan, waarin we een concrete uitwerking maken van de manier waarop het gebied ingericht kan worden.

Het plan geeft bijvoorbeeld een beschrijving van de openbare ruimte en van de kavels waarbinnen gebouwen uitgewerkt kunnen worden (zoals functies en volumeopbouw). Het doel is om het stedenbouwkundig plan eind 2023 ter besluitvorming te presenteren aan het college van B&W.

Begin 2024 wordt het stedenbouwkundig plan voorgelegd aan de gemeenteraad. Daarna volgen nog allerlei onderzoeken, procedures en ontwerpprocessen voordat de bouw daadwerkelijk kan beginnen.

We zien Kardinge als een gebied waar sport, recreatie en natuur de basis blijven, maar waarbij ook (meer) ruimte komt voor functies als onderwijs, zorg en gezondheid, wonen en werken. Maar we zijn nog niet zover dat we precies weten hoe het gebied ingericht gaat worden.

Het stedenbouwkundig plan zal meer inzicht gaan geven in de verschillende functies die op Kardinge kunnen komen. Dit plan bestaat uit tekeningen, foto's en een concretere beschrijving van de toekomstige inrichting van het gebied. Daarbij is er aandacht voor alles wat ruimte vraagt, zoals kavels, duurzaam groen en water, wegen, bereikbaarheid en parkeren.

Ook staan in het plan keuzes voor het soort bebouwing (bijvoorbeeld hoogbouw, laagbouw, sociale woningbouw, woningen in de vrije sector), de functies die binnen een gebouw mogelijk zijn en de inrichting van de openbare ruimte.

De kwaliteit van het landschap en de natuur vormt de basis van de gebiedsontwikkeling. We hebben aandacht voor het versterken van de ecologie en biodiversiteit in het gebied. Behoud van het bestaande groen, rust en ruimte staat voorop.

De plannen richten zich vooral op het al bebouwde gebied tussen de Kardingebult en het bedrijventerrein. Het toevoegen van functies en levendigheid komt dus vooral in het centrale gedeelte van Kardinge. In de nieuwe plannen krijgt groen ook in het bebouwde gebied een belangrijke rol: van steen met weinig groen, naar groen met weinig steen.

We gaan uit van een geleidelijke overgang van een ecologische zone aan de noordzijde van de Kardingebult, naar meer recreatief gebruik aan de zuidzijde. We houden daarbij rekening met een natuur-inclusieve inrichting. De ambitie is om het nieuwe sportcentrum op de huidige P+R te bouwen en te verbinden met de Kardingebult. 

We zien deze ontwikkeling daarmee niet als een aantasting, maar juist als een versterking van de Kardingebult en een kans om deze - in combinatie met het sportcentrum - nóg iconischer neer te zetten.

De gemeente kijkt hier samen met het Waterschap (Noorderzijlvest) naar.

Onderzoeksbureau Arcadis heeft in opdracht van het Waterschap kort geleden een onderzoek uitgevoerd en maatregelen voorgesteld om de waterkwaliteit te verbeteren. De gemeente, het Waterschap en Arcadis kijken nu samen verder hoe deze maatregelen uitgevoerd kunnen worden.

Daarnaast bekijken we in het
stedenbouwkundig plan ook hoe we een aantal verbeteringen kunnen uitvoeren in de omgeving van de Kardingerplas, zoals bij het strand.

Dat is op dit moment nog niet duidelijk. We denken in ieder geval aan 30% sociale huurwoningen en we weten dat er bijvoorbeeld vraag is naar seniorenwoningen en woon-/zorgconcepten. Maar hoe dit er precies uit gaat zien is op dit moment nog niet bekend, dat onderzoeken we nu verder.

Dit verbinden we ook met de ontwikkelingen in de wijkvernieuwing en woonbehoeftes van de omliggende wijken. We verwachten hier in het stedenbouwkundig plan meer over te kunnen zeggen.

Het Alfa-college heeft al studenten op twee plekken op Kardinge: de locatie voor de leerlijn Sport & Bewegen en in het huidige sportcentrum voor de leerlijn Uniformberoepen.

De Kluiverboom komt als onderwijslocatie van het Alfa-college te vervallen. De leerlijn Zorg & Welzijn verschuift naar Kardinge. Zo worden deze leerlijnen met elkaar verbonden, met een betere uitwisseling van onderwijsruimten.

De Topsport Talentschool verhuist van de Melisseweg naar Kardinge. Deze leerlingen maken nu ook al gebruik van het sportcentrum. In totaal is de toename van het aantal leerlingen en studenten beperkt, als we ervan uitgaan dat het vooral verplaatsingen zijn vanuit locaties in de omgeving.

Voor onze campusontwikkelingen in de hele gemeente werken we samen binnen het Akkoord van Groningen en Campus Groningen. Mochten andere onderwijs- of onderzoeksinstellingen zich in de toekomst ook willen aansluiten, dan bepalen we dan of en hoe we daarvoor ruimte kunnen bieden in Kardinge.

Alle voorzieningen van het bestaande sportcentrum, komen ook terug in het nieuwe sportcentrum. Daarnaast denken we aan het toevoegen van een extra 30x60m ijsvloer op het middenterrein van de 400m schaatsbaan, een extra sporthal, een grotere dojo-ruimte en een kracht-/trainingsruimte.

Er loopt nog een onderzoek naar de realisatie van een 50 meter- of 25 meter zwembad. Samen met de verschillende partners proberen we in het sportcentrum zo veel mogelijk gezamenlijk gebruik te maken van alle ruimtes.

Onze opgave is om een nieuw zwembad en schaatsbaan en ijshal te maken. Zwembaden en schaatsbanen zijn standaard grootverbruikers.

We zien de laatste jaren wel voorbeelden van projecten die met vernieuwende manieren van bouwen steeds beter met dit energievraagstuk om kunnen gaan. We doen onderzoek naar de vraagstukken voor energie en duurzaamheid voor het nieuwe sportcentrum, maar ook voor het hele gebied. De campus en het sportcentrum willen we energieneutraal maken.

We kijken naar vernieuwende manieren van bouwen die zo min mogelijk impact hebben op onze omgeving, bijvoorbeeld door het materiaalgebruik en een groene inrichting van gebouwen. Op deze manier houden we rekening met klimaatadaptatie.

Voor het gebied kijken we daarnaast ook naar een duurzaam watersysteem en we willen maatregelen nemen om hittestress tegen te gaan.

In het kaderdocument Overnachtingenmarkt (2020) van de gemeente Groningen is vastgesteld dat we willen onderzoeken of camperplekken in de gemeente in de toekomst alleen nog op locaties met logiesbelasting kunnen komen.

Of op onze eigen locaties gelijke ‘regels’ in te voeren, door het maximum aantal campers beter te handhaven en standaard logiesbelasting te gaan innen. Wat er met de camperplaats op Kardinge gebeurt valt daarmee binnen een groter gemeentelijk vraagstuk voor de omgang met camperplaatsen in de gemeente.

De zuidzijde van de Kardingebult kan een recreatieve invulling krijgen, zoals er nu al een mountainbikeroute is.

In het stedenbouwkundig plan onderzoeken we of de rodelbaan een plek zou kunnen krijgen op Kardinge. Zowel de gemeente als de initiatiefnemers hebben voor een mogelijke invulling hiervan een aantal zaken verder uit te werken.

Kardinge blijft een belangrijke functie voor P+R en openbaar vervoer houden, maar in de toekomst willen we de auto minder centraal stellen in het gebied. We richten ons in de plannen vooral op betere verbindingen voor fietsers en voetgangers en werken toe naar een autoluw gebied.

Auto’s worden bij binnenkomst in het gebied via de N46 meteen afgevangen in een parkeervoorziening. Het oostelijke deel, waaronder het sportpark, houden we bereikbaar.

We zijn ons bewust van de zorgpunten en mogelijke effecten die invoering van betaald parkeren op Kardinge zou kunnen hebben voor gebruikers en de omliggende wijken.

Dit vraagstuk onderzoeken we verder en hier houden we rekening mee binnen de bredere verkeersvraagstukken voor Kardinge en het parkeren in onze stad.

Dat is in deze fase nog niet goed te zeggen. Om de financiën bij elkaar krijgen, moeten we eerst wel weten wat we precies met het gebied willen. We zitten op dit moment in een teken- en rekenfase.

Onderdeel van het stedenbouwkundig plan is ook een ontwikkelstrategie. Daarin bekijken we ook de mogelijkheden voor financiering met of door andere partijen, zodat we niet alleen afhankelijk zijn van gemeentelijke financiering.

In 2023 werken we aan het stedenbouwkundig plan. Daarvoor willen we ook zeker weer toetsen bij de omwonenden en gebruikers hoe zij tegen die plannen aankijken.

In juni en juli 2023 organiseren we daarom twee meedenksessies waarin we een aantal specifieke onderwerpen bespreken. In het najaar van 2023 willen we weer een brede bijeenkomst organiseren waar we alle betrokkenen en geïnteresseerden opnieuw voor uitnodigen.

Het doel is om het stedenbouwkundig plan eind 2023 ter besluitvorming te presenteren aan het college van B&W. We voegen hier een participatieverslag aan toe waarin we laten zien op welke manier participatie is verlopen, welke reacties er zijn gegeven en welke afwegingen daarin zijn gemaakt.

Het stedenbouwkundig plan wordt daarna ter inspraak gelegd, waarbij betrokkenen de gelegenheid krijgen om formeel te reageren op de plannen. Begin 2024 wordt het stedenbouwkundig plan inclusief de inspraakreacties voorgelegd aan de gemeenteraad.

Na dat plan volgen nog allerlei onderzoeken, procedures en ontwerpprocessen voordat de bouw daadwerkelijk kan beginnen. Het streven is om in 2028 een groot gedeelte van de campus gerealiseerd te hebben, waaronder het nieuwe sportcentrum gecombineerd met onderwijs- en parkeervoorzieningen. Daarna volgt de rest van het gebied.

In 2023 bestaat Sportcentrum Kardinge 30 jaar. Met jaarlijks ruim 1 miljoen bezoekers is Kardinge een publiekstrekker, maar het is wel tijd om een aantal voorzieningen te vernieuwen. Bijvoorbeeld de zwembaden en schaatsbanen. Gebouwen en installaties zijn verouderd, niet duurzaam en het huidige aanbod aan functies voldoet niet meer aan de eisen van bezoekers. Niets doen is geen optie.

In maart 2019 is de gemeente (Sport050) gestart met het verkennen van een aantal toekomstscenario’s voor sportcentrum Kardinge. Voor deze opgave zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd en werksessies georganiseerd. Eind 2019 is een capaciteitsonderzoek uitgevoerd dat inzicht geeft in de capaciteitsbehoefte voor sportaccommodaties nu en in de komende jaren. Verder is er in juni 2020 een enquête uitgezet onder de bewoners van de gemeente Groningen en zijn huidige gebruikers uitgenodigd voor een werksessie in augustus 2020. Uit deze verkenningen kwam, ook in bespreking met de gemeenteraad, naar voren dat de schaats- en zwemvoorzieningen van Kardinge nog steeds basisvoorzieningen zijn voor de gemeente.

In het onderzoek naar de herontwikkeling van het sportcentrum kwamen verschillende kansen naar voren om ook het omliggende gebied te verbeteren. Het recreatiegebied is erg waardevol, maar heeft in de huidige situatie ook gebreken. Bij aankomst via de P+R is er veel ‘grijs’, er zijn vooral geparkeerde auto’s zichtbaar en de verschillende voorzieningen hebben weinig samenhang. De (fiets)verbindingen met de omliggende wijken en de binnenstad laten ook te wensen over.

Daarnaast heeft het Alfa-college de ambitie om de opleidingen Zorg, Welzijn en Uniformberoepen (vestiging Kluiverboom) te clusteren met de opleidingen Sport en Bewegen (vestiging Kardinge). De Topsport Talentschool (Openbaar Onderwijs Groningen) zou graag haar onderwijsactiviteiten uitbreiden richting Kardinge.

Al deze ontwikkelingen maakten dat wij in 2021 zijn gestart met het verbreden van de herontwikkeling voor het sportcentrum naar een aanpak voor het hele gebied. Op deze manier brengen we alle opgaven en kansen voor het gebied samen. Zo krijgen we de kans om Kardinge – met respect voor de bestaande kwaliteiten - te ontwikkelen tot een meer open en toegankelijk gebied, waar iedereen op een fijne manier kan verblijven. Bovendien willen we met deze aanpak een bijdrage leveren aan belangrijke maatschappelijke vraagstukken, zoals het aanpakken van bewegingsarmoede, de veranderende arbeidsmarkt en het meewerken aan een energiezuinige toekomst. Ook kunnen we op deze manier een goede koppeling maken met (de behoeftes uit) de wijkvernieuwing van de omliggende wijken.

Vanuit deze gedachte hebben we samen met Alfa-college en de Topsport Talentschool de mogelijkheden onderzocht om Kardinge in te richten als een campusomgeving waarin vitaliteit centraal staat. Ook de ondernemers van Vereniging Bedrijven Noord-Oost (VBNO), Natuurmonumenten, Campus Groningen, de Adviescommissie voor de Sport en de Sportkoepel Groningen zijn hierbij betrokken. Als resultaat van deze verkenning is het bidbook Vitaliteitscampus Kardinge opgesteld, waarin onze gezamenlijke ambities voor de toekomst van Kardinge staan beschreven. Het bidbook is in september 2021 vastgesteld door het college van B&W

Op basis van het vastgestelde bidbook, heeft de gemeente in 2022 gewerkt aan een gebiedsvisie voor Kardinge. Daarin zijn de opgaven en wensen voor het gebied samen met alle betrokken partners en partijen verder onderzocht.

In dit proces zijn verschillende bijeenkomsten georganiseerd (april/juni 2022 en januari/februari 2023) waarin omwonenden, gebruikers en ondernemers de mogelijkheid kregen om informatie op te doen, in gesprek te gaan met betrokken medewerkers en reacties te geven op de plannen.

De gebiedsvisie laat de hoofdrichtingen voor de toekomst van Kardinge zien en vormt de basis voor een meer concrete uitwerking in het stedenbouwkundig plan, waar we in 2023 aan werken. De visie is in concept klaar en schetst in grote lijnen hoe het gebied ontwikkeld kan worden. Dit doen we aan de hand van een aantal thema’s:

1. Het landschap vormt de basis

Kardinge wordt een campus met vitaliteit voor natuur, dier en mens. We gaan met respect voor de bestaande natuur, ecologie en biodiversiteit in het gebied om. Het huidige natuurgebied blijft bestaan en gaan we juist versterken. De nieuwe bebouwing komt vooral te liggen op plekken die al bebouwd of versteend zijn. Daarnaast verbeteren we de waterkwaliteit van de Kardingerplas. Dit verbinden we aan een nieuw en uitgebreid duurzaam watersysteem.

2. Gezonde mobiliteit

We willen Kardinge beter verbinden met de omliggende wijken en het centrum van Groningen, vooral voor fietsers en voetgangers. De P+R en het openbaar vervoer blijven, maar we willen in de toekomst de auto minder centraal stellen in het gebied.

Van de bestaande P+R maken we een aantrekkelijke en sociaal veilige mobiliteitshub, waarin we (openbaar) vervoer en parkeervoorzieningen efficiënt bij elkaar brengen. Het centrale deel van de campus wordt autovrij; wandelen en fietsen vormen de basis. Het oostelijke deel, waaronder het sportpark, houden we bereikbaar.

3. De campus als sportschool

Vitaliteit, sporten en fysieke beweging stimuleren we overal door de inrichting van de campus. Sport en bewegen zijn overal zichtbaar, zowel in de buitenruimte als binnen. Zien sporten, doet sporten: er komen uitnodigende, open gebouwen waar je van buiten kunt zien wat er binnen gebeurt.

De ambitie is om het nieuwe sportcentrum op de huidige parkeerplaats te ontwikkelen en te verbinden met de Kardingebult. De Kardingerplas en de oevers worden aantrekkelijker ingericht op het recreatieve en sportieve gebruik.

4. Leren doe je altijd en overal

De campus is gericht op onderwijs waarin gezondheid en vitaliteit centraal staan. Leerlingen, studenten en docenten werken samen, komen elkaar tegen en maken gebruik van alle gedeelde voorzieningen die Kardinge te bieden heeft.

Er is alle ruimte voor praktijkgericht leren: elke organisatie heeft eigen kernvoorzieningen zoals theorie- en praktijkruimten, maar gaat daarnaast juist aan de slag op andere plekken op de campus en in de wijken. Zo werken we samen aan gezondheidsvraagstukken van vandaag en morgen.

5. Wonen op Kardinge

Kardinge biedt een bijzondere woonomgeving en is aantrekkelijk voor verschillende doelgroepen, zoals bijvoorbeeld starters of juist senioren. We zoeken hierin naar een goede mix en bieden ruimte aan vernieuwende woonvormen. We hebben als doel om 30% sociale woningen aan te bieden en maken ook combinaties van wonen met het onderwijs en zorg.

6. Dynamisch Kardinge

Op Kardinge zien we kansen voor ondernemers die bewegen, gezondheid en recreatie stimuleren. Op de campus is ruimte voor werkgelegenheid, recreatiemogelijkheden, horeca, overnachtingsmogelijkheden en een aantal  ondersteunende, kleine winkels.

7. Duurzame energie

De campus en het sportcentrum willen we energieneutraal maken. We kijken naar vernieuwende manieren van bouwen die zo min mogelijk impact hebben op onze omgeving, bijvoorbeeld door het materiaalgebruik en een groene inrichting van gebouwen. Op deze manier houden we rekening met klimaatadaptatie. We kijken ook naar een duurzaam watersysteem voor het gebied en willen maatregelen nemen om hittestress tegen te gaan.

8. Iedereen doet mee

De campus is ‘bereikbaar’ voor iedereen; met grote of kleine portemonnee, meer of minder vitaal; iedereen kan meedoen. De buitenruimte en de gebouwen zijn hierop ingericht. Gebouwen zijn open, transparant en uitnodigend.

De campus heeft ook vrij toegankelijke ruimtes en voorzieningen voor de gebruikers, de omliggende wijken en alle andere bewoners van de stad. Goede verbindingen – fysiek en sociaal – zijn heel belangrijk voor het succes van de campus.