Thoes geeft kwetsbare jongeren weer perspectief

“Met ons programma Toekomstgericht werken richten we ons op allesomvattende ondersteuning aan jongeren in een kwetsbare positie. En via het uitvoeringsprogramma Aanpak armoede en schulden willen we inwoners weer perspectief bieden. Thoes draagt bij aan beide programma’s”, vertelt Sierd-Jan.

Leefsituatie

“WerkPro zag een aantal jaren geleden een knelpunt in onze hulp aan deze doelgroep", gaat Sierd-Jan verder. "Op het moment dat jongeren bij WerkPro begonnen aan een traject, zoals het met Thoes vergelijkbare ‘Kamers met kansen’, ontstonden er vaak meteen veel problemen. Dat kwam doordat die jongeren via dat traject een kamer gingen huren in combinatie met vormen van begeleiding, maar heel weinig inkomen hadden. Want ben je tussen de 18 en de 21, dan krijg je vanwege de onderhoudsplicht die je ouders hebben, alleen een lage bijstandsuitkering. En voor extra, bijzondere bijstand moet je allerlei dingen doen. Dat matcht slecht met de leefsituatie waarin die jongeren zich op dat moment bevinden. Daardoor begonnen ze hun traject bijvoorbeeld vaak met een huurschuld”, aldus Sierd-Jan.

Lamgeslagen

“Jongeren die bij ons in traject komen, zijn vaak thuisloos”, vertelt Sabrina. “Ze hebben al langere tijd geen vaste woonplek en gaan voor een slaapplek van adres naar adres. Ze komen bij ons om aan zichzelf te werken, maar door die manier van leven of zelfs overleven hebben ze vaak al een schuld, bij hun zorgverzekeraar bijvoorbeeld. Bij jongeren die via het traject Kamers met kansen een kamer gingen huren, kwam er soms ook nog een huurschuld bij. In plaats van dat die jongeren gingen bouwen aan hun toekomst en werken aan zichzelf, liepen de schulden soms op en nam de motivatie af. Dan kan het gebeuren dat iemand via Afterpay een winterjas koopt, terwijl hij al een forse schuld heeft.” Manon vult aan: “Als jongeren bij ons komen, zijn ze altijd een beetje lamgeslagen. Vaak hebben ze veel aan hun hoofd. Soms hebben ze ook psychische problemen. Waardoor ze niet tot actie komen en een passieve houding krijgen.” 

Actieve aanpak

“Maar wij verwachten van hun juist een actieve houding”, zegt Sierd-Jan. “Daar blijkt dus een mismatch te zitten. Op een gegeven moment kwam de landelijke aanpak ‘Bouwdepot’ in beeld. Dat is een heel praktisch toepasbare methode om deze jongeren op een passende manier te ondersteunen. Aan bouwdepot heeft in Groningen een kleine groep jongeren meegedaan. Dat hebben we gemonitord en geëvalueerd. Dat heeft geleid tot een aangepaste, Groningse versie die we Thoes hebben genoemd. Het succes van Thoes zit met name in de veelomvattendheid van wat we aanbieden, en de tijdigheid waarmee we dat doen. Op het moment dat iemand nu in een traject begint, regelen we tegelijkertijd huisvesting, inkomen en begeleiding, als het ware in één pakket.” 

Toekomstplan

“Bij Bouwdepot kreeg een jongere maandelijks een vast bedrag, maar kon hij of zij ook studiefinanciering aanvragen én erbij werken”, vertelt Sabrina. “Pak je al die kansen, dan heeft zo’n jongere opeens een behoorlijk inkomen. Maar ook de verantwoordelijkheid om daar goed mee om te gaan. Wat we toen zagen, was dat veel jongeren weinig financiële vaardigheden hebben. Met Thoes pakken we nu de verantwoordelijkheid om deze jongeren alsnog financiële vaardigheden aan te leren. We hebben nu per jongere een budget, maar waar gaan we dat aan besteden en hoe doen we dat? Samen met de jongere maken we stap voor stap een toekomstplan. Wat heb je nodig, wat kost dat, wat kun je daarvoor zelf doen en wat kunnen wij doen? Denk bijvoorbeeld aan kamerhuur, een laptop voor school of pannen om mee te kunnen koken.” 

De basis op orde 

“We zijn in september met Thoes begonnen en we begeleiden nu drie jongeren”, vertelt Manon. Sabrina: “We zijn dus nog maar kort bezig, maar wat we al zien is dat het werkt om deze jongeren onderdak te bieden. Ze kunnen terecht in een studentenstudio van Lefier en Manon gaat nog dezelfde dag met hun op pad voor een bed, matras en andere basisspullen.” Sierd-Jan: “Dat vind ik een belangrijke kern van waar Manon en Sabrina mee bezig zijn. Het klinkt relatief eenvoudig, maar wat zij doen is samen met de jongere de meest primaire basis op orde krijgen. Dat is een voorwaarde om aan iets te kunnen gaan bouwen.” 

Behandelaar in de startblokken

“Voor één van de jongeren die we nu begeleiden, staat een behandelaar al in de startblokken om te gaan behandelen”, vertelt Sabrina. “Maar door de instabiele thuissituatie kon dat eerder niet. Nu hij meedoet aan Thoes en niet meer bij zijn ouders woont, kan hij zich focussen op zijn behandeling en daarmee werken aan zijn toekomst.” 

Spanningen 

“En een van de deelnemers aan Bouwdepot heeft zich kunnen laten opnemen in een verslavingskliniek”, gaat Sabrina verder. “Hij heeft inmiddels een diploma gehaald en is nu ook aan het werk. Weer een ander kan eindelijk werken aan zijn trauma. Hij stond ingeschreven bij een school, maar stopt daar nu eerst mee. Want vanwege zijn psychische problemen lukte dat helemaal niet. Hij werkt nu en woont niet meer thuis.” Manon: “Zijn thuissituatie is onrustig. Omdat hij daaruit is gehaald, heeft hij een nieuwe vorm gevonden om daarmee om te gaan.” Sabrina: “Doordat ze bij ons wonen is er afstand tot het gezin en dat neemt vaak al veel spanningen weg.”

In gesprek met de staatssecretaris 

Terwijl begeleiders en deelnemers van Thoes blij zijn met deze aanpak, heeft Jurgen Nobel, staatssecretaris Participatie en Integratie, er bezwaren tegen. Hij vindt dat Groningen en de andere negen grote gemeenten die met deze aanpak werken, daarmee moeten stoppen. Sierd-Jan: “We zijn erover in gesprek met de staatssecretaris. Het standpunt van het Rijk is dat er op deze manier door gemeenten inkomenspolitiek wordt bedreven, en die rol is voorbehouden aan het Rijk. Ons argument is dat we hiermee juist voorkomen dat jongeren voor langere tijd gebruik gaan maken van faciliteiten uit de participatiewet zoals een bijstandsuitkering, door vroegtijdig in hun te investeren. Als gemeenten hebben we nadrukkelijk uitgesproken dat we hiermee door willen gaan. Zo lang er geen andere oplossing beschikbaar is, blijven we dit doen.” 

Aanpak armoede en schulden

Het project Thoes valt onder het Uitvoeringsprogramma brede aanpak armoede en schulden. Iedereen verdient een fatsoenlijk inkomen en gelijke kansen om mee te kunnen doen in de samenleving, zonder geldproblemen of schulden. Armoede heeft een negatieve invloed op het voelen, denken en doen van mensen. Door een brede en stevige aanpak willen we inwoners die niet of nauwelijks kunnen rondkomen, beter ondersteunen en perspectief bieden. Lees meer over het Uitvoeringsprogramma Brede aanpak armoede en schulden en het programma Toekomstgericht werken.