Tijdcapsule in het hart van de stad

Sinds 1995 lag ze begraven onder de Grote Markt: een tijdcapsule met berichten aan toekomstige inwoners van de stad. Daar zou ze duizend jaar liggen. Door de herinrichting van de Grote Markt werd de koker in 2022 al naar boven gehaald. Openmaken, dat gebeurde natuurlijk niet. Nu de herinrichting bijna klaar is wordt de capsule ongeopend teruggeplaatst. Het nieuwe ontwerp van de deksteen werd gemaakt door Joachim Koops.  

Een tijdcapsule dus. Wat zit daar eigenlijk in? “Zestig krantenpagina’s op microfilm, samen met de uitleg voor het bekijken ervan”, legt Joachim uit. “Berichten uit het verleden. Boodschappen over vrijheid en democratie.” In 1995 werd de koker begraven in het hart van de windroos van S.J. Bouma die al sinds 1926 de Grote Markt siert. Notarieel ligt vast dat de capsule op 5 mei 2995 om 12.00 uur ’s middags mag worden opgegraven en opengemaakt.

Deksteen

De plek van de capsule wordt gemarkeerd door een steen met de tekst: ‘5 mei 1995 50 jaar bevrijding. 5 mei 2995 duizend jaar in vrijheid verder.’ De originele steen werd ontworpen door Wouter Dijk, de bedenker van het plan en lang geleden docent van Joachim. Ze kwamen elkaar weer tegen en Wouter vroeg zijn oud-leerling om het nieuwe ontwerp te maken, die dat maar al te graag deed: “Een enorme eer dat ik op zo’n centrale plek in de stad iets mag betekenen.”

Geheim

“Ik heb een nieuw ontwerp gemaakt waarin elementen uit het oude ontwerp zijn meegenomen”, vertelt Joachim. “Ik wilde het laten passen bij de functie van de windroos. Daarom heb ik er een gradenboog aan toegevoegd. De spiraalvormen die je ziet zijn geïnspireerd op de spiraalvormen in de kosmos. En in het midden staat een markering voor de tijdcapsule. De betekenis van het symbool is geheim, maar als je er lang genoeg naar kijkt kun je het ontdekken.”

Schijven

De oplossing voor het geheime betekenis van het symbool gaat mee de grond in. Net als een kopie van de originele blauwdruk van het ontwerp voor de windroos uit 1926, als eerbetoon aan Bouma. En, geheel in lijn met de betekenis van het project, gaan de 30 mensenrechten mee onder de grond. Joachim: “Persoonlijk vind ik dit ontzettend belangrijk. We leven in een rare tijd. Deze rechten staan net als de capsule voor onze vrijheid.”

Het jaar 2995

“De capsule is goed beschermd door meerdere schillen,” vertelt Joachim. “Op de nieuwe plek ligt een gresbuis, zoals we die ook voor het riool gebruiken. Daar komt een roestvrijstalen pijp in te liggen. Die heeft de groen-witte kleuren van de stad en is gemaakt van hoogwaardige materialen uit de scheepvaart. In deze koker plaatsen we de tijdcapsule, die zelf ook nog eens van roestvrijstaal is gemaakt. Het is geen atoomkelder, maar we hebben de kans dat de capsule het tot het jaar 2995 volhoudt zo groot mogelijk willen maken.” 

Terugplaatsing

Later dit jaar wordt de steen teruggeplaatst. Ook nu weer in het midden van de windroos, die is verhoogd en waar nu bomen omheen staan. In 1995 werd de capsule in de grond gestopt door Wouter Dijk en zijn zoon Jan-Willem. Deze keer is met Oek en Pim Dijk ook de volgende generatie betrokken.