Nij Begun: De Sociale Agenda voor Groningen en Noord-Drenthe

Hij overhandigde de sociale agenda aan leerlingen van de school en de kinderburgemeester van Midden-Groningen, omdat zij de betere toekomst vertegenwoordigen waarop de agenda zich richt.  En aan bestuurders vanuit het Rijk en de regionale overheden.

Na de parlementaire enquête gaswinning kondigde het kabinet aan een Nij Begun te willen maken en Groningen en Noord-Drenthe weer perspectief te bieden. Het doel is om de brede welvaart in de regio binnen één generatie naar het landelijk gemiddelde te brengen. De sociale agenda draagt daaraan bij op de gebieden leefbaarheid, kansen voor kinderen, gezondheid, armoede en participatie.

Ons Nij Begun maken we samen

De sociale agenda komt voort uit honderden gesprekken met inwoners, organisaties, vrijwilligers, gemeenten, het Rijk, experts en vele anderen. De sociale agenda is daarmee van, voor en door Groningers en Noord-Drenten. Op basis van al deze gesprekken zijn drie fundamenten vastgesteld, die in zestien concrete maatregelen zijn uitgewerkt.

Drie fundamenten onder de sociale agenda

1e fundament

Het eerste fundament van de sociale agenda is ‘het stimuleren van gemeenschapszin en trots’. Dit willen we doen door inwoners weer vertrouwen te geven en bestaande initiatieven die al worden ondernomen te ondersteunen. Sportclubs, muziekverenigingen, vrijwilligersorganisaties, inwoners en agrariërs spelen hierin een belangrijke verbindende rol. 

Er wordt geïnvesteerd in plekken waar mensen samenkomen, zoals buurt- en dorpshuizen. Inwoners kunnen straks op een laagdrempelige manier middelen aanvragen voor maatschappelijke, culturele en sportieve initiatieven. Ook is er geld beschikbaar om de Groningse en Noord-Drentse cultuur te stimuleren.

2e fundament

Het tweede fundament is ‘er eerder bij zijn’. De grootste investering is het letterlijk vergroten van de wereld van onze kinderen door meer uren op de basisschool aan te bieden. Zo krijgt elk kind de kans een muziekinstrument te leren spelen, te sporten en zich verder te ontwikkelen. 

Dit betekent voor alle kinderen minimaal twee uur extra les per week. Voor de scholen die dit nodig hebben, komt maximaal zes uur extra les beschikbaar. De praktijk wijst uit dat dit effectief is. Daarnaast geven veel jongeren aan dat zij vaak te laat steun kunnen krijgen, terwijl hun mentale gezondheid onder druk staat. Door Groningers en Noord-Drenten eerder te ondersteunen op school, in de wijk en tijdens zwangerschappen willen we problemen voorkomen.

3e fundament

Het derde fundament is ‘fundamentele problemen structureel aanpakken’. Intergenerationele armoede, schulden en een gebrek aan leesvaardigheid vragen om langjarige programma’s om die problemen écht aan te pakken. Er wordt geïnvesteerd in lees- en digitale vaardigheden, mensen met schulden worden geholpen door buddy’s, en voortijdige schooluitval wordt bestreden.

Investeringen voor de komende dertig jaar

De sociale agenda maakt deel uit van de kabinetsreactie op de parlementaire enquête gaswinning, waarmee een Nij Begun voor Groningen en Noord-Drenthe is aangekondigd. Voor de sociale agenda is over een periode van dertig jaar 3,5 miljard euro beschikbaar. In 2025 start kwartiermaker Henk Nijboer met zijn team met het uitwerken van de uitvoering van de sociale agenda. De eerste maatregelen starten in de loop van 2025.

Maatschappelijke organisaties over de sociale agenda

Maatschappelijke organisaties zijn nauw betrokken bij de vormgeving van de sociale agenda. 

Jan Wigboldus, voorzitter van het Groninger Gasberaad, zegt: “Ik vind de sociale agenda een mooi initiatief na wat de Groningers is aangedaan. Ik hoop vooral dat analfabetisme en laaggeletterdheid verminderen. Liefst van de 18% van nu naar de helft daarvan of minder, dankzij de maatregelen uit de sociale agenda.” 

Marion Medema, directeur van basisschool De Vuurvlinder: “De sociale agenda zorgt voor een grote plus in het onderwijs aan de volgende generatie.” 

Huisarts Trudy Oldenhuis: “Welzijn op recept geeft inwoners en zorgprofessionals continu en structureel een vast gezicht voor welzijn. Dit zorgt voor makkelijker toegang tot alle hulp die vanuit welzijn geboden kan worden, bijvoorbeeld bij schuldhulpverlening, woningbouwproblemen, eenzaamheid, armoede en gezondheidsvragen.” 

Anouk Parent-Maassen, directeur van Jongerenwerk 2BE!: “Vroegtijdige schoolverlaters en jongeren met andere problemen hebben de tijd en aandacht nodig om aan zichzelf te werken en hun plek in de maatschappij te vinden. Met de sociale agenda kunnen we structureel meer jongeren hierbij helpen.”

Steun van kabinet en regionale overheden

De sociale agenda wordt ook gesteund door het kabinet en de colleges van de provincie Groningen en de dertien betrokken Groningse en Noord-Drentse gemeenten. De agenda is gestuurd naar de Tweede Kamer, gemeenteraden en Provinciale Staten. Inwoners van Groningen en Noord-Drenthe kunnen de Sociale Agenda vinden op nijbegun.nl. 

Het team van de sociale agenda vraagt inwoners welke maatregelen zij het belangrijkst vinden en of ze ideeën hebben voor de uitvoering ervan. Mensen kunnen hierop online reageren tot 1 maart 2025.

Nij Begun

In het aardbevingsgebied is het herstel van woningen en mensen een noodzakelijke voorwaarde voor een betere toekomst. Hierin moet nog veel werk verzet worden. 

Tegelijkertijd wordt er met de isolatieaanpak, de sociale agenda en de economische agenda van Nij Begun gewerkt aan een betere toekomst voor Groningers en Noord-Drenten. In Groningen en Noord-Drenthe zetten we samen de schouders eronder. Samen maken wij ons Nij Begun.