Invasieve exoten in opmars: “niets doen is geen optie”

Vanuit alle windstreken zijn ze in Nederland terechtgekomen: invasieve exoten. Het zijn planten die niet van nature in Nederland voorkomen, maar hier wel groeien, en ze kunnen zich explosief vermeerderen. Niet alle exoten leiden tot problemen, maar een aantal zorgt voor schade en overlast. Bij ons gaat het vooral om Japanse duizendknoop, reuzenbalsemien, reuzenberenklauw en waternavel. 

“Sommige soorten veroorzaken schade aan ons vastgoed en aan wegen. De planten groeien dwars door de muren van huizen en door asfalt heen.” Mariën Heinen is Technisch specialist groen bij de gemeente Groningen en weet wat de gevolgen kunnen zijn.

Schade beperken

“We hebben een team dat dagelijks bezig is om de exoten te bestrijden. Maar het probleem is zo groot dat we lang niet alle planten kunnen weghalen. Het enige dat we op dit moment kunnen doen is de schade beperken, dus zorgen dat het probleem niet nog groter wordt dan het al is. Want niets doen is geen optie”, benadrukt Mariën. “Om te beginnen heeft Stadsbeheer daarom de locaties geïnventariseerd waar deze planten voorkomen. Een oproep in 2023 heeft maar liefst 1500 meldingen opgeleverd. Dat heeft ons enorm geholpen. We schatten dat we nu ongeveer 80% in beeld hebben.”

Kaart

Alle bekende locaties zijn te zien op een kaart via gemeente.groningen.nl/exoten. Als je invasieve exoten herkent kun je op de kaart zien of ze al bekend zijn bij de gemeente. Staat de plant er niet op, dan kun je die meteen melden via meldingen.groningen.nl. “Het team van Stadsbeheer keert regelmatig terug naar, vooral de kleinere, groeiplaatsen. Die zijn nog relatief eenvoudig te bestrijden”, vertelt Mariën. “Herhalen van maatregelen is bijna altijd nodig omdat deze planten ongelooflijk hardnekkig zijn.” 

Bestrijden

Er zijn per plantensoort verschillende manieren om ze te bestrijden, vertelt Mariën, maar niet alles is geoorloofd. “Voor invasieve exoten is er Europese wet- en regelgeving. Hoe we met deze soorten omgaan is dus niet vrijblijvend. Bij Japanse duizendknoop kun je denken aan uitgraven, heet water, verstikken (afdekken) en elektrocutie. Bij reuzenberenklauw en reuzenbalsemien is het vooral zaak ze aan te pakken voor ze zaad vormen. Waternavel wordt uit het water ‘geharkt’ met behulp van een boot. Elke groeiplaats is anders waardoor je sowieso niet overal dezelfde methode kunt toepassen. Het is in ieder geval belangrijk dat we er vroeg bij zijn, daarom blijven we mensen oproepen om invasieve exoten die nog niet op de kaart staan te melden.”