build-reside iconEssentaksterfte

In 2023 moeten om veiligheidsredenen 314 essen worden gekapt in de gemeente Groningen.

314 essen aangetast door essentaksterfte

Helaas worden essen in ons land sinds 2010 bedreigd door de essentaksterfte. Deze agressieve schimmelziekte verspreidt zich ook in Groningen in een snel tempo onder de essen. De gevolgen zijn ernstig. De es sterft langzaam af en afgestorven takken kunnen afbreken. Vooral in gebieden waar essen langs de kant van de weg staan, kan dit gevaar opleveren.

Sinds 2018 laat de gemeente ieder jaar het essenbestand twee keer per jaar door een specialistisch onderzoeksbureau beoordelen op de aanwezigheid van de schimmelziekte. Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van het Nationaal Protocol Essentaksterfte. De uitkomsten van de laatste inspectie zijn niet zo positief. 314 essen zijn zodanig aangetast dat deze uit het oogpunt van veiligheid vervangen moeten worden.

Eind 2022 is hiervoor een kapvergunning aangevraagd. Voorafgaand aan het vervangen van de bomen wordt onderzocht of er in het kader van de Wet natuurbescherming beschermde planten of verblijfplaatsen van dieren in het geding zijn. We streven ernaar om alle essen voor het broedseizoen in 2023 te hebben verwijderd.

De overige essen worden na het broedseizoen in de zomer gesnoeid zodat de natuurwaarde van de stam behouden blijft. En bij kandelaberen, een vorm van knotten, waarbij we meer volume van de takken laten zitten, geven we de bomen de kans om te herstellen. We snoeien bij deze methode het dode hout aan de buitenkant weg. Door het verwijderen van dood hout wordt het risico op essentaksterfte verminderd en kan de es hopelijk herstellen. Dit doen we alleen bij bomen waarvan de gemeente denkt dat de boom enigszins kans heeft op herstel. Dit kan helaas niet bij alle bomen. Daarnaast blijft de gemeente bij deze bomen het ziekteverloop volgen.

Voor elke te verwijderen boom planten we een nieuwe boom. Op sommige locaties is niet genoeg (ondergrondse) ruimte om een nieuwe boom op dezelfde plek terug te planten. We kijken dan of herplant dicht bij de locatie mogelijk is. Zo niet, dan planten op we een vervangende boom op een andere plaats binnen onze gemeente. Het herplanten van de bomen vindt plaats in het najaar van 2023.

Wilt u weten of er essen in uw omgeving verwijderd worden? Ze staan aangegeven op de gemeentelijke Bomenkaart.

Veiligheid

Hoe drukker de locatie, hoe hoger ook het risico dat de boom schade of letsel kan veroorzaken. Uit het onderzoek is gebleken dat bij 314 essen de veiligheid in het geding is als we ze niet zouden kappen. We doen dit niet graag. Om de veiligheid van de openbare ruimte te garanderen moeten we de 314 aangetaste bomen in 2023 kappen.

Vanwege veiligheid snoeien we in totaal meer dan 4.000 bomen extra. Als we een boom kunnen sparen door alleen de aangetaste takken te verwijderen, dan beperken we ons daartoe. Om het verloop van de aantasting goed in de gaten te houden, inspecteren we ook jaarlijks bijna 15.000 essen op risicolocaties. Op basis van deze inspecties besluiten we of verdere beheermaatregelen nodig zijn.

Es op eigen terrein

Als u in de gemeente Groningen een es op particulier terrein heeft staan, adviseren wij deze goed te controleren. De gemeente onderzoekt deze bomen niet. U bent daar als eigenaar van de boom zelf verantwoordelijk voor. Vermoedt u dat uw boom ziek is dan kunt u de dode takken snoeien. Ook kunt u een erkend boomverzorgingsbedrijf inschakelen voor advies.

Hoe herken ik een es, en kan ik zien of deze es ziek is?

We kunnen ons voorstellen dat u niet weet of u een es in uw tuin heeft staan en zo ja, hoe u kunt zien dat de es ziek is. In de video herkennen van de es en essentaksterfte van de universiteit Wageningen ziet u hoe u dit doet.

Is er een kans dat de es eroverheen groeit?

Dat is moeilijk te voorspellen. Over het algemeen is er sprake van voortgaande taksterfte, waardoor een steeds groter deel van de boom afsterft. Tegelijkertijd lopen vooral oudere bomen weer uit op de nog levende, gezonde delen. Hierdoor kunnen oudere bomen meerdere jaren overleven en soms ook weer (deels) herstellen. Bij jongere bomen is de kans op sterfte groter.

Als ik een zieke boom in mijn eigen bezit wil kappen, heb ik dan een kapvergunning nodig?

Wilt u een boom kappen? Dan kan het zijn dat u een omgevingsvergunning nodig hebt.

Worden de bomen die de gemeente kapt herplant?

Ons kapbeleid is dat er voor elke gekapte boom een boom moet worden teruggeplant. We hebben gekeken op welke locaties de 314 te kappen bomen staan en komen tot de conclusie dat herplant op dit moment niet overal mogelijk is. Reden hiervoor is dat een gedeelte van de bomen in bosverband staat waardoor er te weinig ruimte is voor gezonde herplant. Ook is er voor een deel van de bomen te weinig ondergrondse ruimte. Waar dat kan, planten we nieuwe bomen wanneer er meer gekapt zijn. Op sommige plekken kunnen we helaas helemaal niet herplanten, omdat ook op langere termijn geen ruimte ontstaat voor de gezonde aanplant van bomen.

Worden er essen teruggeplant?

De kap van zoveel essen is ingrijpend. Daarom worden bewoners in de buurt van locaties waar essen gekapt en gesnoeid moeten worden goed geïnformeerd over de maatregelen. In samenspraak met bewoners en ondernemers in de buurt wordt ook bepaald welke boomsoorten gekozen worden voor herplant. De gemeente plant geen nieuwe essen meer tot er een remedie is tegen essentaksterfte.

Meer informatie