De roek is een slimmerd: “experts doen er jaren over om zijn taal te leren”
Veel mensen associëren de roek met lawaai of overlast. Dat geldt niet voor Harry Holsteijn, natuur educatief medewerker van het centrum voor Natuur- en Duurzaamheid Educatie (NDE) van de gemeente. “Ik heb een zwak voor deze zwarte vogel. Hij is zo ontzettend slim. Wist je dat de roek honderden jaren voor Christus mensen al hielp bij het verzamelen van eten?”
De roek zit vol verrassingen. Dat blijkt direct uit het eerste wat Harry over deze vogel vertelt. “Je zou het misschien niet verwachten, maar de roek is een zangvogel. Verschillende kraaiachtigen zoals de roek kunnen zingen. Hoewel ik het van de roek nog nooit zelf gehoord heb, heb ik familieleden van hem – de gaai en de ekster – verrassend mooi horen zingen.”
Eigen taal
In het dagelijks leven maakt de roek meestal harde, schelle geluiden. Toch schuilt er achter deze geluiden een diepere betekenis. Harry: “Het geluid van de roek bestaat uit veel verschillende klanken. Hiermee praten ze met elkaar. Er zijn specialisten die hun hele leven bezig zijn om de taal van de roek te leren en ze ook echt kunnen verstaan”.
Slim
Een intelligente vogel dus. En dat wisten ze honderden jaren voor Christus ook al. “Mensen kwamen er bijvoorbeeld achter dat de roek steentjes in een kruik of kom gooit, om het waterniveau te laten stijgen. Doordat het water omhoogkomt, kan de roek uiteindelijk toch drinken”, vertelt Harry.
Trainen
Ook nu nog worden roeken getraind om mensen te helpen. Zo zet een speelpark in Frankrijk de roek bijvoorbeeld in om afval te verzamelen en in een afvalbak te gooien, waar ze dan via een systeem een stukje eten krijgen als beloning.
Opruimer
“De roek is een echte opruimer. Hij eet vooral aas en kleine ongewervelde dieren van en uit de grond”, aldus Harry. “Je ziet ze ook vaak, net als meeuwen, achter tractoren aanrijden om de grond om te spitten. Al kan dit soms ook wel een probleem zijn als ze grasvelden of golfbanen kapot ploegen.”
Beschermd
“Ja de roek kan voor overlast zorgen”, vervolgt Harry. “Het zijn sociale dieren. Ze leven in groepen. Hun gekakel en uitwerpselen worden soms als vervelend ervaren. Je mag ze alleen nooit zomaar zelf verjagen. Het zijn beschermde dieren. Als het te erg wordt, kan een specialist de roeken naar een andere locatie lokken.”
Buurtgenoten
“De roek houdt van omgevingen waar mensen wonen. Het liefst verblijven ze in hoge bomen in de straat, tussen de huizen in. Ik zie ze als mijn buurtgenoten. Het zijn net als mensen inwoners van de gemeente waar we mee samenleven. Het is een beetje de underdog onder de vogels, maar daarom vind ik hem juist zo interessant.”
In natuurpaviljoen 't Groene Hart, naast de kinderboerderij in het Stadspark, zijn opgezette vogels, waaronder de roek te bewonderen. Deze vogels zijn ook beschikbaar voor lessen op school. Geïnteresseerde leraren kunnen hiervoor contact opnemen via de website van NDE Groningen. In juni en september geeft Harry excursies waar zowel kinderen als volwassenen gratis aan kunnen deelnemen. Houd hiervoor de pagina over excursies in de gaten.
Foto: Henk Tammens. Opgezette roek, te bewonderen in natuurpaviljoen 't Groene Hart.