Exoten

Als gemeente gaan we de Japanse duizendknoop bestrijden omdat deze plant een woekerplant is die veel schade veroorzaakt. Zijn wortels gaan dwars door beton, kademuren en straten. De Japanse duizendknoop groeit vanaf eind maart. De bladeren zijn lichtgroen en hartvormig. Planten kunnen 2 tot 6 meter hoog worden. De holle stengels zijn groen met roodachtige vlekjes. Uit de knopen op de stengel groeien zijtakken met bladeren. Duizendknoop bloeit in augustus en september met crème-witte bloemen. In de winter gaan de stengels en bladeren dood. Dode stengels blijven zichtbaar en de wortelstokken overwinteren.

De ondergrondse wortelstokken zijn sterk vertakt en zitten in de laag tot 80-100 cm onder maaiveld, maar dieper komt ook voor. In het voorjaar groeien vanuit de ‘knopen’ op de wortelstokken in korte tijd veel stengels dicht op elkaar. Ook op de grens tussen twee stengelcompartimenten zitten knopen waaruit nieuwe zijtakken met bladeren groeien. De naam duizendknoop verwijst naar die vele knopen die de plant telt. De plant verspreidt zich via fragmenten van wortelstokken en stengels. Eenmaal gevestigd, is de plant moeilijk weer weg te krijgen.

Voor het beheersen en bestrijden van duizendknoop zijn verschillende methoden en technieken beschikbaar. Elke methode heeft z’n specifieke voor- en nadelen en variëren sterk in effectiviteit. De meeste gangbare beheermethoden zijn gericht op het regelmatig weghalen van de bovengrondse delen van de plant. Maar deze aanpak heeft vaak niet het gewenste effect - ook niet op lange termijn: de plant blijft telkens terugkomen. Voor een effectieve bestrijding van de duizendknoop is het noodzakelijk ook de wortelstokken aan te pakken.

Wat kunt u doen?

Steek de plant 15-20 cm onder de grond af; dit is net onder het groeipunt (zo nodig enkele keren in het seizoen herhalen). Dit is de meest effectieve methode. Afmaaien is ook een optie; dit moet meerdere keren per groeiseizoen worden herhaald. Het groen moet in de grijze bak, dus niet in de groene gft-container.

Als gemeente gaan we de reuzenbereklauw bestrijden omdat deze plant inheemse plantensoorten verdringt en zich in hoog tempo kan verspreiden/uitbreiden. De reuzenberenklauw kan veel overlast veroorzaken. Deze berenklauw verdringt inheemse plantensoorten en bevat stoffen die bij beschadiging tot ernstige brandwonden kunnen leiden. De reuzenberenklauw komt vooral voor langs waterlopen, wegen en spoorwegen en kan wel 3-5 meter hoog worden. 

Hoe herkent u de reuzenberenklauw?

Meest opvallend aan deze berenklauw is de grootte: planten kunnen 3-5 meter hoog worden. De stengels zijn 5-10 cm in doorsnede en purper gevlekt. De bladeren kunnen tot 3 meter lang worden met diepe veervormige insnijdingen.

Wat kunt u doen om de reuzenberenklauw te verwijderen?

Steek de plant 15-20 cm onder de grond af; dit is net onder het groeipunt (indien nodig enkele keren in het seizoen herhalen). Dit is de meest effectieve methode. Afmaaien is ook een optie; dit moet meerdere keren per groeiseizoen worden herhaald. Het weggehaalde groenafval mag in de groene gft-container.

Reuzenberenklauw in uw tuin mag u laten staan. Maar u moet wel voorkomen dat er zaden worden gevormd waardoor de planten zich kunnen verspreiden. De planten weghalen is de meest effectieve maatregel om verspreiding naar de omgeving en gezondheidsschade te voorkomen.

Draag altijd beschermende kleding die het hele lichaam bedekt (laarzen, handschoenen en regenpak). Ook de ogen moeten goed beschermd zijn.

1. Steek de plant 15-20 cm onder de grond af; dit is net onder het groeipunt (zo nodig enkele keren in het seizoen herhalen). Dit is de meest effectieve methode.
2. Afmaaien is ook een optie; dit moet meerdere keren (minimaal 5 keer) per groeiseizoen worden herhaald.
3. Voer de plantenresten af met het groenafval in de groene gft-container.
4. Wie dit verantwoord vindt kan eventueel een wettelijk toegestaan onkruidbestrijdingsmiddel toepassen aan het begin van het groeiseizoen (mei).

Grote waternavel is een invasieve oeverplant afkomstig uit Zuid-Amerika en ingevoerd als vijverplant. Grote waternavel groeit vooral in voedselrijk stilstaand water zoals moerassen, vijvers, kanalen en sloten. Onder zomerse omstandigheden kunnen binnen enkele dagen meterslange uitlopers worden gevormd waardoor watergangen volledig bedekt worden met dichte, drijvende matten van enkele decimeters dikte. Hierdoor worden andere water- en oeverplanten verdrongen en overwoekerd. De dichte groenmat is niet goed voor de kwaliteit van het water. Te weinig lichtinval en zuurstof is niet goed voor planten en dieren in het water.

Hoe herkent u de grote waternavel?

Grote waternavel is een overblijvende oeverplant die in de oever wortelt. De plant vormt lange stengels met brede, niervormige bladeren die op het wateroppervlak drijven. De bladeren kunnen tot 30 cm boven het wateroppervlakte uitsteken. De bladsteel bevindt zich in het midden van het blad. De soort is makkelijk te herkennen aan zijn brede en niervormige bladeren met een diameter van 4 tot 10 centimeter. De onregelmatig 5-lobbige bladeren zijn aan de bladsteel ingesneden en de bladrand is licht gekarteld. De soort wortelt in de oever en/of bodem en vormt van daaruit meterslange, drijvende uitlopers. Onder Nederlandse omstandigheden bloeit de plant zelden (kleine witte bloemen in een enkel scherm). In een vroeg stadium kan de soort verward worden met de inheemse gewone waternavel, maar hiervan blijven de bladeren en stengels veel kleiner.

Wat kunt u doen om de grote waternavel aan te pakken?

Dump geen overtollige waterplanten in oppervlaktewater. Kleine fragmenten (tot enkele centimeters grootte) van de grote waternavel kunnen gemakkelijk weer uitgroeien tot nieuwe haarden en het wateroppervlak volledig bedekken, met alle negatieve gevolgen voor de natuur, maar ook voor de waterkwaliteit en veiligheid. Hebt u te veel waterplanten in uw vijver of aquarium? Stop ze in de groene gft-container.

Als gemeente gaan wij de reuzenbalsemien bestrijden omdat deze plant inheemse plantensoorten verdringt en zich in hoog tempo kan verspreiden/uitbreiden. De reuzenbalsemien is een eenjarige plant met fraaie bloemen. De plant kan 2,50 meter hoog worden. De plant komt voornamelijk voor op voedingsrijke bodems en verspreidt zich door het zaad dat bij aanraking van de vrucht tot 10 meter ver kan wegspringen. Een andere naam voor deze plant is, vanwege de wegspringende zaden, de springbalsemien. 

Bloemen

De reuzenbalsemien heeft opvallende bloemen van 2 tot 5 cm groot. De bloemen zijn lila, roze of een lichtgele tot witte kleur, de bloei duurt van juli tot september. De bloemen staan in trossen in de ‘oksels’ van de bovenste bladeren.

Bladeren

De bladeren zijn donkergroen, langwerpig, gespitst en scherp getand. Ze hebben rode punten op de zaagtanden en forse, knotsvormige rode klieren in de bladoksels. De bladeren staan tegenovergesteld of in kransen op de stengel.

Stengel

De rechtopstaande, stevige stengels zijn groen tot roodbruin. De stengel heeft verdikkingen (knopen) op de plek waar het blad aan de stengel zit.

Bestrijding

Het in de hand houden en verkleinen van de oppervlakte van de reuzenbalsemien duurt meerdere jaren. Afgevallen (oude) zaden zullen jaarlijks kiemen, wat nieuwe planten tot gevolg heeft. Voor het bestrijden van deze plant maken we gebruik van de volgende bestrijdingsmethode: Uittrekken van jonge planten, maaien van de reuzenbalsemien vóórdat de plant in bloei staat en zaad vormt. 

Wat kunt u doen?

U kunt zelf helpen door verspreiding van de reuzenbalsemien tegen te gaan. Heeft u de plant in uw tuin staan? Zorg er dan voor dat u deze verwijderd vóór de bloei, om zo zaadvorming en verspreiding tegen te gaan. U kunt de plant verwijderen door deze met wortel en al uit te trekken. Het verwijderde groenafval mag in de groene gft-container, maar alleen als er nog geen zaad is gevormd. Stengels met zaden kun je in verband met het wegspringen van de zaden beter met rust laten. En anders in de grijze container bij het restafval.

Invasieve exoten zijn planten die van nature niet voorkomen in een bepaald ecosysteem en die daar zijn geïntroduceerd door menselijke activiteiten. Het is belangrijk om ze te bestrijden omdat de biodiversiteit en stabiliteit van het ecosysteem in gevaar komen. Ook kunnen ze  aanzienlijke schade veroorzaken. Ze kunnen schadelijk zijn voor de landbouw, de bosbouw, de visserij en andere economische sectoren.

Er komen vele invasieve exoten voor. Maar de gemeente zet vooral in om de meest voorkomende exoten te beheersen, zoals de Japanse duizendknoop, de reuzenberenklauw en de grote waternavel.

Via deze kaart bekijkt u de groeiplaatsen van invasieve exoten binnen de gemeente Groningen. 

Geef uw melding door via meldingen.groningen.nl

Uitgraven of langdurig afdekken werkt het beste. Lees meer op de website van het Kenniscentrum Invasieve Exoten. Gebruik de container voor restafval om (grond met) planten en wortels van Japanse duizendknoop in weg te gooien. Zo voorkomt u verdere verspreiding. Gebruik dus niet de groene gft-container!

Steek de plant 15-20 cm onder de grond af; dit is net onder het groeipunt (zo nodig enkele keren in het seizoen herhalen). Dit is de meest effectieve methode. Afmaaien is ook een optie; dit moet meerdere keren (minimaal 5 keer) per groeiseizoen worden herhaald.

U mag een reuzenberenklauw in uw tuin laten staan. Maar u moet wel voorkomen dat er zaden worden gevormd waardoor de planten zich kunnen verspreiden. De planten weghalen is de meest effectieve maatregel om verspreiding naar de omgeving en gezondheidsschade te voorkomen. Draag wel beschermende kleding. Het weggehaalde groenafval mag in de groene gft-container.

U kunt ze in de groene gft-container doen. Gooi geen exoot in de sloot!

De website van het Kennisnetwerk Invasieve Exoten geeft meer uitgebreide informatie over de invasieve exoten.